Դասի հղում
- Ի՞նչ է աղտոտումը։ Թվարկե՛լ բնական միջավայրի աղտոտման տեսակները։
Ի՞նչ է աղտոտումը։ Թվարկե՛լ բնական միջավայրի աղտոտման տեսակները։ Աղտոտում կոչվում է բնական միջավայրի այնպիսի փոփոխությունը, որը հանգեցնում է երկրահամակարգի էկոլոգիական հավասարակռշության խախտմանը և կենդանի օրգանիզմների, այդ թվում մարդկանց գույության պայմանների վատթարացմանը :
Տարբերվում է աղտոտման երեք տեսակ ՝ ֆիզիկական , քիմիական և կենսաբանական : Ֆիզիկական տեսակներից են ջերմության, խոնավության , լուսավորվածության, աղմուկի մակարդակի , ռադիոակտիվ ճառագայթման և էլեկտրամագնիսական նորմերի խախտումը: Քիմիական տեսակի մեջ մետնում են այնպիսի նյութեր , որոնք չեն մարսվում բնության կողմից և միջավայրը դարձնում են վտանգավոր կենդանի օրգանիզմների համար: Կենսաբանական տեսակներ են երբ միջավայր են թափանցում մարդու առողջության համար ոչ ցանկալի կենդանի օրգանիզմներ:
- Թվարկե՛լ աղտոտման տեսակները։ Բերե՛լ օրինակներ։
Ֆիզիկական, քիմիական և կենսաբանական:
Ֆիզիկական — այս աղտոտման տեսակի հետևանքով փոփոխվում են միջավայրի ֆիզիկական ցուցանիշները, օրինակ՝ ջերմությունը, խոնավությունը, լուսավորվածությունը, աղմուկի մակարդակը, ռադիոակտիվ ճառագայթման մակարդակը և էլեկտրամագնիսականությունը:
Քիմիական — այս դեպքում տեղի է ունենում միջավայրի քիմիական հատկանիշների փոփոխություն: Միջավայր են թափանցում այնպիսի քիմիական նյութեր, ոորնք չեն մարսվում բնության կողմից և մյուս նյութերի հետ քիմիական ռեակցիայի մեջ մտնելով՝ միջավայրը վտանավոր են դարձնում կենդանի օրգանիզմների համար:
Կենսաբանական — այս տեսակի աղտոտում են կոչվում բնական միջավայրի այն փոփոխությունները, երբ միջավայր են թափանցում և բազմանում մարդու համար ոչ ցանկալի կենդանի օրգանիզմներ: Այդ օրգանիզմները կարող են մարդու առողջության համար ուղղակի վտանգ ծառայել կամ էլ փոխել կենսահամակեցությունների զարգացման ընթացքը անբարենպաստ ուղղությամբ և ի վերջո հանգեցնել բնական պայմանների ընդհանուր վատթարացման:
- Ներկայացնե՛լ մարդածին աղտոտման օրինակներ։
Բնական միջավայրի մարդածին աղտոտման ամենատարածված աղբյուրներն են՝ արդյունաբերություն, ավտոմոբիլային տրանսպորտ, շինարարություն: Օրինակ՝ քարածխով աշխատող ջերմաէլեկտրակայանը արտանետում է մեծ քանակությամբ խարամ, թունավոր գազեր, մոխիր և այլն, որոնք աղտոտում են շրջակա բնատարածքը:
Նույն կերպ ցեմենտի գործարանը օդային ավազան է մղում մեծ քանակությամբ փոշի, որը քամիների օգնությամբ տարածվում է:
Ավտոմոբիլային տրանսպորտի շարժիչները արտանետում են թունավոր գազեր վառելիք վառելիս:
- Բնութագրե՛լ աղտոտման նյութերը ըստ ծագման։
Աղտոտման տեսակների պես գոյություն ունի նաև աղտոտող նյութերի տեսակ, որոնք բաժանվում են երկու խմբի՝ բնական և արհեստական:
Բնական ծագման աղտոտող նյութերը տարածվում են հրաբխային գործունեության, հողի և լեռնապարների լվացման ու տեղատարման, անտառային հրդեհների, ծովի ալեկոծության ու ալեբախության, բույսերի ու մանրէների քայքայման և այլ բնական երևույթների հետևանքով:
Արհեստական ծագման նյութերը գոյանում են հանածո վառելիքի, արդյունաբերական ու կենցաղային թափոնների ցրման-տարածման, ինչպես նաև այրման հետևանքով: Այդպիսի նյութեր են առաջանում ներքին այրման շարժիչներում, ջերմաէլեկտրակայաններում, հնոցներում ու արդյունաբերական վառարաններում, էներգակիրների այրումից, դրանք կենցաղային նպատակներով օգտագործելիս:
Մարիյա Վարդանյան, 2-2 կուրս 