Իմ նախընտրած մասնագիտական ոլորտը: Ուսումնասիրություն:

«Հաղորդակցման հմտություններ և աշխատանքային գործունեության հիմունքներ» առարկայի շրջանակներում իրականացվող նախագիծ:

• Իմ նախընտրած մասնագիտական ոլորտը: Ինչո՞ւ եք ընտրել այդ մասնագիտությունը, ի՞նչն է ինձ մոտիվացրել:
  Ես սիրում եմ ճկունություն աշխատանքի մեջ և ամենակարևոր բանը ինձ համար այն է, որ ես սիրեմ աշխատանքս։ Ընտրել եմ Վեբ-դիզայն մասնագիտությունը, քանի որ սիրում եմ ստեղծագործել։ Այս ոլորտը հնարավորություն է տալիս ճկուն աշխատանքային գրաֆիկի։ Մոտիվացրել է բարձր եկամուտը։ Հա՛ իմ համար նաև կարևոր է եկամուտը և հեշտ կերպով գումար աշխատելը։ Կարող եք ինձ անվանել փողասեր, բայց եկեք ռեալ նայենք, որ բոլորիս համար էլ կարևոր է գումարը ու այն մեծ նշանակություն ունի։
• Ո՞ր հաստատություններն են այս ոլորտի համար մասնագետներ պատրաստում:
  Կան թե համալսարաններ, թե քոլեջներ և նաև անհատական կամ խմբային դասապատրաստումներ։ Ներկայացնեմ ՀՀ-ի քոլեջները՝ Երևանի ինֆորմատիկայի պետական քոլեջ(ԵԻՊՔ), Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական քոլեջ, համար 2 պետական քոլեջ, Մխիթար Սեբաստացի քոլեջ
  Համալսարաններ՝ Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան,
• Որտե՞ղ կարելի է գտնել աշխատանք (էլեկտրոնային ցանկը պետք է կազմված լինի 7 և ավելի գործող գործակալություննրի էլեկտրոնային հղումներից):
  Հիմա շատ զարգացված է օնլաըն համակարգը և աշխատանք գտնել կարող ենք այս ոլորտում օնլայն։ Կան հատուկ նախատեսված ծրագրեր, որոնցից են Worknet.am; Job.am; Gorc ka; Staff am; List am; Myjob am; Vacant am և հայկական ավանդական ցանոթի կարգով
• Այս ոլորտի հայտնի կազմակերպությունները:
  «ԹՈՒՄՈ» ԴԻԶԱՅՆ-ՍՏՈՒԴԻԱ, «ԴԻՋԻԹԵՅՆ» «ՊԻՔՍԱՐՏ»
• Տվյալ մասնագիտության պահանջարկը աշխատաշուկայում: Վճարվող աշխատավարձի չափը (առավելագույն, միջին և նվազագուն):
  Կարող է դիզայները իրեն թույլ տալ բոլորովին նոր Tesla: Իսկ սեզոնին մեկ անգամ արձակուրդ գնալ։ Իսկ ելակները ձմռանը: Վեբ դիզայների աշխատավարձի վրա ազդում են աշխատանքային փորձը, հմտությունների մակարդակը, ընկերության տեսակը և չափը, ծրագրի բարդությունը, տարածաշրջանը, մասնագիտացումը: Սկսնակ վեբ դիզայներների համար որոշիչ կլինեն ռեզյումեն, պորտֆոլիո և ուղեկցող նամակ: Ձեզ եմ ներկայացնում դիզայներների միջազգային աշխատավարձը։
  Նորվեգիա $5370
  Շվեյցարիա $5060
  Ֆինլանդիա $4210
  Շվեդիա $3830
  Բելգիա $3790
  Դանիա $3650
  Նոր Զելանդիա $3520
  Ավստրիա $3310
  Ավստրալիա $3260
  ԱՄՆ $3240
  Իսրայել $3240
  Ճապոնիա $2840
  Մեծ բրիտանիա $2750
  Գերմանիա $2700
  Ֆրանսիա $2490
  Նիդերլանդներ $2400
  Կանադա $2170
  Կիպրոս $1850
  Պորտուգալիա $1380
  Լեհաստան $1200
• Ձեր նախընտրած ոլորտի որևէ մասնագետի հետ անցկացրեք հարցազրույց, տեսագրեք, ձայնագրեք և արդյունքները հրապարակեք:
  Ինչ է մոտիվացրել ձեզ, ընտրել այս ոլորտը
  Ինչ դժվարությունների եք բախվել աշխատանք փնտրելիս
  Ինչ խորհուրդներ կտաք այս ոլորտում սկսնակներին
  Փոշմանում եք արդյոք, քր ընտրել եք այս ոլորտը
  Ունեիք սպասելիքներ, եթե այո արդարացրել են դրանք։
  Որտեղ եք մասնագիտական կրթություն ստացել
  Ինչպես կարող են սկսնակները հաջողության հասնել այս ոլորտում
  ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑԸ
• Նշեք, թե ինչ աղբյուրներից եք օգտվել նախագիծը իրականացնելիս:
  https://www.spyur.am/am/companies/picsart/30776/
  https://peskiadmin.ru/hy/skolko-zarabatyvayut-dizainery-odezhdy-skolko-zarabatyvaet.html
  https://nuaca.am/archives/faculties/դիզայնի-ֆակուլտետ/
  https://www.purrweb.com/ru/blog/skolko-zarabatyvaet-web-designer/
  

Սոցիալական դերեր

Սոցիալական դերերը վարքագծի, ակնկալիքների և պարտականությունների ամբողջությունն են, որոնք անհատներից ակնկալվում է կատարել որոշակի սոցիալական խմբի, մշակույթի կամ հասարակության մեջ: Այս դերերը հաճախ սահմանվում են մշակութային նորմերով, արժեքներով և սպասումներով, և դրանք ձևավորում են, թե ինչպես են մարդիկ փոխազդում միմյանց հետ և նպաստում սոցիալական համակարգի գործունեությանը: Սոցիալական դերերը կարող են լինել ֆորմալ կամ ոչ պաշտոնական և տարբեր են տարբեր համատեքստերում, ինչպիսիք են ընտանիքը, աշխատանքը և համայնքը:

Ահա սոցիալական դերերի մի քանի հիմնական ասպեկտներ.

Դերերի ակնկալիքներ. Յուրաքանչյուր սոցիալական դեր գալիս է մի շարք ակնկալիքներով, թե ինչպես պետք է վարվեն անհատները: Այս ակնկալիքները հաճախ ձևավորվում են մշակութային և հասարակական նորմերով: Օրինակ, շատ մշակույթներում ակնկալիքներ կան ծնողների, ուսուցիչների և բժիշկների դերի վերաբերյալ:

Դերերի կատարում. Անհատները կատարում են իրենց սոցիալական դերերը դերերի կատարման միջոցով, ինչը իրական վարքագիծն ու գործողություններն են, որոնք նրանք ցուցադրում են որոշակի դերում: Սա կարող է ներառել կոնկրետ առաջադրանքներ, պարտականություններ և պարտականություններ: Օրինակ, ուսուցչի դերի կատարումը կարող է ներառել դասերի պլանավորում, ուսանողների ուսուցում և նրանց առաջընթացի գնահատում:

Սոցիոլոգիա առարկան

Սոցիոլոգիան հասարակության կայացման ու զարգացման օրինաչափությունների և դրա գործառնության  առանձնահատկությունների մասին գիտություն է։

Սոցիոլոգիայի որպես առանձին գիտության կայացումը  կապում են 19-րդ դարում Եվրոպայում տեղի ունեցող սոցիալտնտեսական ու քաղաքական փոփոխությունների հետ, չնայած որ սոցիոլոգիական մտքի դրսևորումներ կարելի էր տեսնել անգամ անտիկ մտածողների աշխատանքներում:

Սոցիոլոգիան որպես առանձին գիտություն առաջ եկավ պատասխանելու Թ. Հոբսի առաջ քաշված հարցին` ինչպես է հնարավոր հասարակությունը դրա հետ մեկ տեղ լուծելու այդ ժամանակվա հասարակություններում ծագած սոցիալական խնդիրենրը: Այս հարցին պատասխան տալու համար առաջ եկան մի շարք տեսություններ, որոնք հետագայում համարվեցին դասական սոցիոլոգիական տեսություններ` յուրահատուկ պատասխան տալով Հոբսի կողմից առաջ քաշված հարցին: Այդ տեսությունների շարքին են դասվում  “Ֆունկցիոնալիզմի  տեսությունը” (նշանավոր ներկայացուցիչներ` Ռադկլիֆֆ-Բրաուն, Բ. Մալինովսկի, Սպենսեր, Է. Դյուրկհեյմ,  Թ. Պարսոնս, Ռ.Մերտոն), “Կոնֆլիկտի տեսություն” (ներկայացուցիչներ` Ռ.Դարենդորֆ, Գ. Զիմմել, Լ. Կոզեր,  Կ. Մարքս), “Սիմվոլիկ ինտերակցիոնիզմը” (ներկայացուցիչ` Ջ. Հ. Միդ),  “Փոխանակաման տեսությունը” (ներկայացուցիչներ`Ջ. Հոմանս, Պ. Բլաու),  “Էթնոմեթոդաբանությունը” (ներկայացուցիչ`Հ. Հարֆինկել):

Տարանջատում են սոցիոլոգիական ուսումնասիրության երկու մակարդակ`միկրո և մակրո: Միկրո մակարդակի սոցիոլոգիական ուսումնասիրությունները կենտրոնանում են անհատական փոխազդեցությունների և այն իմաստների, արժեքների ու մոտիվների ուսումնասիրության վրա, որոնք ձևավորում են այդ փոխազդեվությունները: Այս պարագայում համարվում է, որ հասարակության ուսումնասիրությունը հնրավոր է իրականացնել դրա ամենատարրական մասնիկների` անհատական փոխազդեցությունների, ուսումնասիրության միջոցով [Смелзер 1998, 21]: Մակրոմակարդակի ուսումնասիրությունները դիտարկում են հասարակության տարբեր մասերի փոխազդեցությունները, օրինակ` սոցիալական կառուցվածքների, սոցիալական ինստիտուտների և այլն: Այս տեսանկյան համաձայն հասարակության ուսումնասիրությունը հնարավոր է իրականացնել հենց նմնան կառուցվածքների ուսումնասիրության միջոցով

Սոցիալական խմներ,խոցելի խմբեր, սոցիալականացում

Սոցիալականացումը սոցիալական նպատակների յուրացման պրոցեսն է, իսկ այդ նպատակներին հետևելու աստիճանը որոշում է սոցիալականացվածության մակարդակը։ Սոցիալականացումը դիտվում է ֆիլոգենետիկական տեսանկյունով՝ որպես մարդու սեռային հատկանիշների ձևավորում, որը համընկնում է համաշխարհային-պատմական պրոցեսի հետ, և օնտոգենետիկական տեսանկյունով՝ որպես կոնկրետ տիպի անձնավորության ձևավորում։ Որոշ հեղինակներ գտնում են, որ սոցիալականացումը կատարվում է ողջ կյանքի ընթացքում՝ փուլ առ փուլ, մյուսները՝ միայն սոցիալապես անհրաժեշտի ներանձնացման շրջանում, երբ սոցիալականը վերնաշենք է դառնում վարքի ժառանգական մեխանիզմների վրա և վերափոխում դրանք, իսկ անհատը հետագայում, որպես անձնավորություն, սկսում է սոցիալական հարմարման ընթացքը։

Սոցիալական խումբ, սոցիալական հանրույթի տեսակ, հասարակության կառուցվածքային տարր, ընդհանուր շահերով, նպատակներով և գործունեությամբ միավորված մարդկանց ամբողջություն։ Սոցիալական խումբը դասակարգման տարբեր սկզբունքներ կան՝ ըստ դասակարգային, ազգային պատկանելության, դավանանքի, զբաղմունքի և այլն։ Սոցիալական խումբը բնութագրվում է տարբեր աստիճանի կարգավորվածությամբ՝ մանրամասն կանոնակարգումից (բանակ) մինչև տարերային վիճակը (ամբոխ), ինչպես և մեկուսացվածությամբ։

Հասարակության ցանկացած խումբ կամ մաս, որի համար ավելի մեծ է խտրական գործելակերպերի, բռնության, բնական կամ բնապահպանական աղետների ենթարկվելու, կամ տնտեսական բարդությունների բախվելու վտանգը, քան պետության սահմաններում հասարակության այլ խմբերի համար, կոչվում են խոցելի խմբեր։

Դասանյութ՝ հղում

Սոցիոլոգիա առարկան

Այն ուսումնասիրում է,
թե ինչպես մարդը, ելնելով իր ներքին պահանջմունքներից, շահերից և
նպատակներից, արարում է մի աշխարհ, որում նա հետագայում պետք
է ապրի ե որը վճռականորեն ազդում է նրա աշխարհայացքի վրա:

Առաջին անգամ մարդն հայտնվել է իմացաբանական պարադոքսային իրավիճակում’ նա նայում է արտաքին աշխարհին’ ձգտելով ճանաչել այն
ուժերն ու օրենքները, որոնք իշխում են նրա վրա, սակայն նրանում
տեսնում է միայն իր արտացոլումը: Արտաքին աշխարհը ստեղծվում է
ներքինից, սակայն որոշակի պահից սկսած վերածվում է անկախ ուժի,
որի նկատմամբ վերահսկողությունն ու իշխանությունը մենք կորցրել
ենք: Արտաքին աշխարհի ճանաչումը կատարվում է ներքին հայացքի
միջոցով, սեփական փորձի մեկնաբանության, նրա նշանակության ե իմաստի արժեորման ճանապարհով:

Սոցիոլոգիան կոչված է ոչ թե տալու ընդհանրական, իրական կյանքից կտրված գիտելիքներ, այլ առաջին հերթին ստեղծելու հասարակության զարգացման ընդհանուր պատկեր: Չխորանալով պատմական
մանրամասնությունների, գիտական գիտելիքի կազմավորման նրբերանգների մեջ ե չհրապուրվելով ճյուղային սոցիոլոգիաներով’ սոցիոլոգիան պետք է հասնի հանգուցային սոցիոլոգիական կատեգորիաների բովանդակության բացահայտմանը, կարողանա ստեղծել տրամաբանորեն միավորված կատեգորիալ համակարգ:

Դասանյութը՝ հղում

Դիտում. տեսակները՝ օբյեկտիվ դիտում, ինքնադիտում, ներհայեցողություն

Դիտումը սոցիոլոգիայում հիմնարար հետազոտական մեթոդ է, և այն կարող է ունենալ տարբեր ձևեր, ներառյալ օբյեկտիվ դիտումը, ինքնադիտումը և ներդիտումը: Դիտման յուրաքանչյուր տեսակ ունի իր ուրույն առանձնահատկությունները և նպատակները մարդկային վարքի և հասարակության ուսումնասիրության մեջ.

Օբյեկտիվ դիտում. Օբյեկտիվ դիտումը հետազոտության մեթոդ է, որտեղ դիտորդը մնում է անկողմնակալ և անկողմնակալ՝ ձգտելով արձանագրել վարքագիծն ու իրադարձությունները՝ առանց անձնական մեկնաբանության կամ միջամտության: Նպատակն է հավաքել էմպիրիկ տվյալներ, որոնք հնարավորինս զերծ լինեն դիտորդի տեսանկյունից: Դիտման այս տեսակը հաճախ օգտագործվում է սոցիոլոգիական հետազոտություններում՝ ուսումնասիրելու մարդկանց վարքը բնական կամ վերահսկվող միջավայրում: Հետազոտողները կարող են օգտագործել կառուցվածքային դիտման արձանագրություններ, ստուգաթերթեր կամ կոդավորման սխեմաներ՝ տվյալների հավաքագրման գործընթացը ստանդարտացնելու և հուսալիություն ապահովելու համար: Օբյեկտիվ դիտումը վճռորոշ է սոցիոլոգիական ուսումնասիրություններում օբյեկտիվությունը պահպանելու համար:

Ինքնադիտում. Ինքնադիտումը, ներառում է հետազոտողի ակտիվ մասնակցությունը սոցիալական խմբին կամ միջավայրին, որը նրանք ուսումնասիրում են: Այս մեթոդը թույլ է տալիս հետազոտողին ձեռք բերել անմիջական փորձ և պատկերացումներ խմբի մշակույթի, նորմերի և վարքագծի վերաբերյալ: Հետազոտողը դառնում է հետազոտվող սոցիալական համատեքստի մի մասը և կարող է տվյալներ հավաքել անմիջական մասնակցության, զրույցների և խմբի գործունեության մեջ ընկղմվելու միջոցով: Ինքնադիտումը հատկապես արժեքավոր է սահմանափակ հասանելիությամբ կամ բարդ սոցիալական դինամիկա ունեցող խմբերն ուսումնասիրելիս, քանի որ այն ապահովում է ինսայդերների տեսակետը:

Ինքնատեսություն. Այն մեթոդ է, որտեղ անհատները արտացոլում են իրենց սեփական մտքերը, զգացմունքները և փորձառությունները: Դա դիտման խիստ սուբյեկտիվ ձև է և հաճախ օգտագործվում է հոգեբանության և փիլիսոփայության մեջ՝ սեփական գիտակցությունը ուսումնասիրելու համար: Թեև այն սովորաբար չի օգտագործվում որպես սոցիոլոգիայի առաջնային հետազոտության մեթոդ՝ իր սուբյեկտիվության պատճառով, այն կարող է օգտակար լինել անհատական տեսակետներն ու փորձառությունները հասկանալու համար: Սոցիոլոգիական հետազոտության մեջ ներհայեցումը կարող է օգտագործվել որակական ուսումնասիրություններում՝ որոշակի սոցիալական համատեքստում անձնական փորձառությունների և ընկալումների վերաբերյալ պատկերացումներ ձեռք բերելու համար: Այնուամենայնիվ, հետազոտողները, որպես կանոն, համատեղում են ներդաշնակությունը այլ մեթոդների հետ՝ ապահովելու երևույթի ավելի համապարփակ և օբյեկտիվ ըմբռնումը:

Պահանջմունքներ

Յուրաքանչյուր կենդանի օրգանիզմի, այդ թվում նաև մարդու հոգեկան ակտիվության հիմքում ընկած է պահանջմունքները։ Պահանջմունքներն այն ամենի ամբողջությունն են, ինչի կարիքն ունի կենդանի օրգանիզմը իր կենսագործունեությունը պահպանելու, գոյատևելու, հարմարվելու և զարգանալու համար։ Պահանջմունքն, առաջ գալով, մարդուն մղում է ակտիվության կամ նույնիսկ նպատակասլաց գործունեության, որի նպատակը այդ պահանջմունքը բավարարելու համար անհրաժեշտ հատկություններ ունեցող օբյեկտներ ձեռք բերելն է։ Պահանջմունքի բավարարումն անհրաժեշտ է օրգանիզմի և անձի պահպանման ու զարգացման համար։ Մարդիկ զարգացման գործընթացում հաճախ ձեռք են բերում նաև վնասակար պահանջմունքներ (օրինակ, ծխելու կամ սպիրտային խմիչքներ օգտագործելու պահանջմունք)։

Պահանջմունքները ընկած են մարդու հոգեկան ակտիվության հիմքում։ Մարդը ակտիվ է այնքանով, որքանով նա ունի պահանջմունքներ, որոնք անհրաժեշտ էբավարարել։ Սեփական պահանջմունքների գիտակցումը կապված է անձի ընդհանուր զարգացման, նրա գիտակցության, ինքնգիտակցության, խոսքի, մտածողության ձևավորման հետ։ Պահանջմունքների գիտակցումը կատարվում է աստիճանաբար, անձի զարգացման հետ զուգընթաց։

Պահանջմունքի մի մասը ֆիլոգենետիկական, իսկ մյուսները՝ օնտոգենետիկական ծագում ունեն։ Պահանջմունքի կոնկրետ իրադրական դրսևորումը դրդապատճառն է։«Ոչ ոք չի կարող որևէ գործ կատարել` չանելով դա նաև հանուն իր պահանջմունքներից մեկի բավարարման» (Կ. Մարքս)։ Պահանջմունքը, ծագելով մարդու մեջ, ծնում է նաև իր բավարարումն ապահովող միտում։ Մարդու պահանջմունքների յուրահատկություններից կենդանիների պահանջմունքներից ունեցած էական տարբերություններից մեկն այն է, որ դրանք կարող են բավարարվել ոչ թե կանխորոշված միակ հնարավո րառարկայի կամ խիստ որոշակի գործունեության օգնությամբ, այլ ճկուն են, փոփոխունակ։ Հասարակական կյանքը մարդուն թույլ է տալիս ստեղծել մշակութային բազմազան արժեքներ, այդ թվում նաև պահանջմունքների բավարարման ամենատարբեր միջոցներ ու եղանակներ։

ինքնադիտում

Ես ուրախանում եմ, երբ կյանքին թեթև եմ նայում, երջանկանում պարզ և հասարակ բաների նկատմամբ
Ես տխրում եմ, երբ ամեն ինչ բարդ է կյանքում և չեմ սիրում շբվել այնպիսի մարդկանց հետ ովքեր բարդացնում են այն և բողոքում կյանքից
Երբ ես անհանգիստ եմ փորձում եմ ցույց չտալ, որ կողքիս անհատն էլ չանհանգստանա
Երբ ես ուշանում եմ, հազվադեպ եմ ուշանում եթե ծայրահեղ բան պատահած է լինում հա ուշանում եմ

Դու ուրախանում ես, երբ ես էլ եմ ուրախ
Դու տխրում ես, երբ նորմալ չի քնել
Երբ դու անհանգիստ ես լարվում ես բայց փորձում եմ ցույց չտալ
Երբ դու ուշանում ես չեմ նկատել որ Օֆելյան ուշանա

Պահանջմունքներ

Յուրաքանչյուր կենդանի օրգանիզմի, այդ թվում նաև մարդու հոգեկան ակտիվության հիմքում ընկած է պահանջմունքները։ Պահանջմունքներն այն ամենի ամբողջությունն են, ինչի կարիքն ունի կենդանի օրգանիզմը իր կենսագործունեությունը պահպանելու, գոյատևելու, հարմարվելու և զարգանալու համար։ Պահանջմունքն, առաջ գալով, մարդուն մղում է ակտիվության կամ նույնիսկ նպատակասլաց գործունեության, որի նպատակը այդ պահանջմունքը բավարարելու համար անհրաժեշտ հատկություններ ունեցող օբյեկտներ ձեռք բերելն է։ Պահանջմունքի բավարարումն անհրաժեշտ է օրգանիզմի և անձի պահպանման ու զարգացման համար։ Մարդիկ զարգացման գործընթացում հաճախ ձեռք են բերում նաև վնասակար պահանջմունքներ (օրինակ, ծխելու կամ սպիրտային խմիչքներ օգտագործելու պահանջմունք)։
Պահանջմունքները ընկած են մարդու հոգեկան ակտիվության հիմքում։ Մարդը ակտիվ է այնքանով, որքանով նա ունի պահանջմունքներ, որոնք անհրաժեշտ էբավարարել։ Սեփական պահանջմունքների գիտակցումը կապված է անձի ընդհանուր զարգացման, նրա գիտակցության, ինքնգիտակցության, խոսքի, մտածողության ձևավորման հետ։ Պահանջմունքների գիտակցումը կատարվում է աստիճանաբար, անձի զարգացման հետ զուգընթաց։
Պահանջմունքի մի մասը ֆիլոգենետիկական, իսկ մյուսները՝ օնտոգենետիկական ծագում ունեն։ Պահանջմունքի կոնկրետ իրադրական դրսևորումը դրդապատճառն է։«Ոչ ոք չի կարող որևէ գործ կատարել` չանելով դա նաև հանուն իր պահանջմունքներից մեկի բավարարման» (Կ. Մարքս)։ Պահանջմունքը, ծագելով մարդու մեջ, ծնում է նաև իր բավարարումն ապահովող միտում։ Մարդու պահանջմունքների յուրահատկություններից կենդանիների պահանջմունքներից ունեցած էական տարբերություններից մեկն այն է, որ դրանք կարող են բավարարվել ոչ թե կանխորոշված միակ հնարավո րառարկայի կամ խիստ որոշակի գործունեության օգնությամբ, այլ ճկուն են, փոփոխունակ։ Հասարակական կյանքը մարդուն թույլ է տալիս ստեղծել մշակութային բազմազան արժեքներ, այդ թվում նաև պահանջմունքների բավարարման ամենատարբեր միջոցներ ու եղանակներ։Պահանջմունքի մասին կան բազմաթիվ տեսություններ: Դրանցից ամենահայտնին Աբրահամ Մասլոունի տեսությունն է: Այն ներկայացվում է բուրգի տեսքով:

Մասլոուի պահանջմունքների բուրգ
Մասլոուի պահանջմունքների բուրգը 1943 թվականին Աբրահամ Մասլոուի կողմից իր հոդվածում՝ «Մարդկային պատճառաբանության տեսություն»-ում առաջադրված հոգեբանական տեսություն է, որը նա հետագայում տարածեց՝ ներառելու մարդկային բնատուր հետաքրքրասիրության իր դիտարկումները։
Մասլոուի պահանջմունքների ստորակարգությունը նաև կարևորության կարգով է կանխորոշված։ Դա հաճախ պատկերվում է հինգ մակարդակից բաղկացած բուրգով՝ ամենացածր մակարդակը ասոցացված է ֆիզիոլոգիական պահանջմունքներով, իսկ ամենաբարձր մակարդակը՝ ինքնաիրականացման (ինքնադրսևորման) պահանջմունքներով, հատկապես նրանք, որոնք վերաբերվում է ինքնության և նպատակին։

Ստորակարգության ավելի բարձր պահանջմունքները միայն կենտրոնացման առարկա են դառնում, երբ բուրգի ավելի ցածր պահանջմունքները բավարարվել են։ Երբ մի անհատ բարձրացել է մյուս մակարդակին, ցածր մակարդակի պահանջմունքներին էլ առաջնական կարևորություն չի տրվի։ Եթե ավելի ցածր մակարդակի պահանջմունքներ էլ չեն բավարարվում, անհատը ժամանակավորապես վերառաջնականություն կտա այդ պահանջմունքներին՝ կիսաբավարարված կարիքների վրա կենտրոնանալով, բայց մշտապես չի հետադիմի ավելի ցածր մակարդակին։ Օրինակ՝ պատվի մակարդակի մի գործարար, որը քաղցկեղով է ախտորոշվել, երկար ժամանակ կվատնի կենտրոնանալով իր առողջության վրա (ֆիզիոլոգիական պահանջմունքներ), բայց կշարունակի արժեքավորել իր աշխատանքի դերակատարությունը (պատվի պահանջմունքներ) և հավանականորեն թողության ժամանակաշրջաններում կվերադառնա աշխատանքի։

Մասլոուի ` անձի պահանջմունքների բուրգը

1. Առաջին մակարդակում ֆիզիոլոգիական պահանջմունքներն են,որոնց բավարարումը ապահովում է անձի գոյությունը: Յուրաքանչյուր կենդանի էակ ունի ֆիզիոլոգիական պահանջմունքներ: Մինչև տվյալ էտապի պահանջմունքները չեն բավարարվում (օրինակ` քնի, քաղցի), մարդը չի կարող այլ գործունեությամբ զբաղվել: Պատկերացրեք անձը շատ սոված է, նա ի վիճակի չի լինի այդ ժամանակ վայելել ինչ-որ արվեստի գործ:
2. Անվտանգության պահանջմունք: Անվտանգության զգացողությունը կարևոր է ցանկացած տարիքում: Նորածիններն իրենց անվտանգ և պաշտպանված են զգում իրենց մոր ներկայությունից:Մեծահասակները նույնպես ձգտում են անվտանգության, ուզում են իրենց պաշտպանված զգալ(գնում են ամուր դռներ, կողպեքներ և այլն):
3. Սեր և պատկանելություն: Մասլոուի պահանջմունքների բուրգը ներառում է նաև սոցիալական պահանջմունքներ: Անձի համար կարևոր է պատկանելության զգացումը ինչ-որ մարդու կամ մարդկանց խմբի, որպեսզի նա իրեն կարևոր և օգտակար զգա: Հենց էս զգացումն է մարդուն մոտիվացնում , որ նա նոր սոցիալական կապեր գտնի և ծանոթություններ հաստատի այլ մարդկանց հետ` ընկերանա, զուգընկեր փնտրի: Մարդուն անհրաժեշտ է սիրել և սիրված լինել:
4. Հարգանք: Երբ բրգի նախորդ աստիճանների պահանջմունքները բավարարված են, անձի մոտ հարգանքի արժանանալու ցանկություն է առաջանում , ցանկություն, որ իր համար կարևոր մարդիկ հարգեն իրեն, գնահատեն իր տաղանդն ու ունակությունները: Երբ այդ ցանկությունն իրականանում է անձը դառնում է ինքնավստահ և հավատում է իր ուժերին:
5. Ինքնաիրացում: Սա հոգևոր պահանջմունքների մակարդակն է` անձնային աճի և ինքնառեալիզացման ցանկություն, ձգտում դեպի ստեղծագործական աշխատանքը, սեփական ունակությունների կատարելագործումը: Եթե բրգի մնացած պահանջմունքները բավարարված են, ապա 5րդ մակարդակում անձը սկսում է փնտրել գոյության իմաստը, ուսումնասիրել շրջապատող աշխարհը:

Ըստ այս մոտեցման, քանի դեռ ստորին պահանջմունքները բավարարված չեն, չեն կարող բավարարվել մյուսները։ Օր․՝ քանի դեռ մարդը չի բավարարել իր կենսական պահանջմունքները, նա չի կարող մտածել հաջորդների մասին, օրինակ՝ ինքնաիրականացման։ Մասլոուի հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ նևրոտիկներն ինքնիրացման չգիտակցված կամ թերի զարգացած պահանջմունք ունեցող մարդիկ են։

Անհատ, անձ, անհատականություն

Սոցիոլոգիայում «անհատ», «անձ» և «անհատականություն» հասկացությունները հիմնարար են մարդու վարքը և հասարակությունը հասկանալու համար:

Անհատ.

Սոցիոլոգիայում անհատը առանձին, առանձին մարդ է: Յուրաքանչյուր մարդ եզակի է և ունի իր առանձնահատկությունները, փորձառությունները և վարքագիծը: Սոցիոլոգները ուսումնասիրում են անհատներին, որպեսզի հասկանան, թե ինչպես են նրանք փոխազդում հասարակության ավելի մեծ սոցիալական կառույցների և ուժերի հետ և նրանց վրա ազդում են դրանց վրա:

Անձ.

Սոցիոլոգիայում «մարդը» վերաբերում է անհատին, ով ոչ միայն ունի իր ուրույն գծերն ու փորձառությունները, այլև սոցիալական դերակատար է, ով շփվում է ուրիշների հետ և մասնակցում հասարակությանը: Անձերը մեկուսացված սուբյեկտներ չեն, այլ կապված են ուրիշների հետ սոցիալական հարաբերությունների և փոխազդեցությունների միջոցով:

Անհատականությունը վերաբերում է կայուն հոգեբանական գծերի, բնութագրերի և վարքագծի ձևերին, որոնք տարբերում են մեկ անհատին մյուսից: Սոցիոլոգիայում անհատականությունը հաճախ ուսումնասիրվում է այն համատեքստում, թե ինչպես է այն ձևավորվում սոցիալականացման և հասարակության, մշակույթի և սոցիալական ինստիտուտների ազդեցությամբ:Անհատականության գծերի զարգացումը և ինքնության ձևավորումը սերտորեն կապված են սոցիալական փոխազդեցությունների և սոցիալականացման գործընթացի հետ:

Անհատների, անձանց և անհատականության հետ կապված հիմնական սոցիոլոգիական հասկացությունները.Սոցիալականացում. գործընթաց, որի միջոցով անհատները ձեռք են բերում իրենց մշակույթի կամ հասարակության արժեքները, համոզմունքները, նորմերը և վարքագիծը: Սոցիալականացումը վճռորոշ դեր է խաղում անհատի անհատականության և ինքնության ձևավորման գործում:Դերի տեսություն. Սոցիոլոգիական տեսակետ, որը կենտրոնանում է այն բանի վրա, թե ինչպես են անհատները տարբեր դերեր խաղում հասարակության մեջ, ինչպիսիք են ծնողը, ուսանողը, աշխատողը և ինչպես են այդ դերերն ազդում նրանց վարքի վրա:Ինքնություն. սեփական անձի զգացողությունը և այն, թե ինչպես է նա սահմանում իրեն սոցիալական կատեգորիաների հետ կապված, ինչպիսիք են սեռը, ռասան և ազգությունը: Ինքնությունը ձևավորվում է անհատական փորձառությունների և սոցիալական գործոնների հիման վրա:Գործակալություն և կառուցվածք. Սոցիոլոգիան հաճախ ուսումնասիրում է անհատների՝ ընտրություն կատարելու և գործողություններ կատարելու կարողությունը և սոցիալական կառուցվածքի փոխազդեցությունը: Այս փոխազդեցությունն օգնում է բացատրել, թե ինչպես են անհատները ձևավորում և ձևավորվում հասարակության կողմից: